Wat heeft het gekost

Hieronder worden de grootste afwijkingen tussen de Begroting 2021 en rekening verklaard.

Uitvoering TOZO-regeling
Als gevolg van de coronacrisis verzorgt de gemeente de TOZO-uitkeringen (bijstand voor zelfstandige ondernemers). De kosten voor de uitkering worden 100% vergoed door het Rijk. Voor de uitvoeringskosten krijgt de gemeente een vast bedrag per besluit vergoed. Een deel hiervan is gereserveerd in de BR taakmutaties voor uitvoeringskosten die in toekomstige jaren gemaakt worden, bijvoorbeeld voor invordering. Na deze reservering resteert een voordeel van € 1,1 miljoen ten gunste van de AR.

Werkinvesteringsfonds
Tot en met 2022 is in totaal een bedrag van € 2,5 miljoen beschikbaar in het Werkinvesteringsfonds. In 2021 was er € 1,0 miljoen begroot (als lasten en onttrekking aan reserve). Er zijn voldoende initiatieven aangedragen en ook inmiddels toegekend. De kosten voor deze initiatieven lopen echter deels door naar 2022 waardoor er in 2021 een voordeel op de lasten ontstaat van €116.000. Daarnaast hebben we een ESF-subsidie ontvangen voor één van de initiatieven (het buurtbaanbureau) wat zorgt voor een voordeel op de baten van € 71.000. Er is dus ook een lagere onttrekking aan de reserve gedaan van € 187.000. Per saldo is het effect € 0.

Regionale samenwerking
Arnhem ontvangt, als centrumgemeente van onze arbeidsmarktregio, diverse middelen vanuit het Rijk voor participatie met een specifiek bestedingsdoel (perspectief op werk, middelen voor versterking arbeidsmarktregio, impuls baankansen, opzet van regionale mobiliteitsteams en aanpak jeugdwerkloosheid). Over de inzet van de middelen vindt regionale afstemming plaats, dit gebeurt via het regionaal Werkbedrijf. Nu bij de jaarrekening maken we de balans op van alle projecten en bijbehorende middelen die hieronder vallen. Een deel van de middelen, € 3.314.000 hevelen we over naar 2022, overeenkomstig de nota budgetoverhevelingen. Er is een voordeel van € 82.000 op de lasten ontstaan. Dit voordeel wordt per saldo veroorzaakt door onder andere extra personele kosten (- € 210.000) en minder lasten vanwege verlate opstart van een aantal projecten (€ 292.000). Dit resulteert in een nadeel op de baten van in totaal € 268.000, doordat er € 292.000 minder subisidiebaten zijn ontvangen. Aan de reserves is derhalve minder toegevoegd, in totaal € 186.000. Per saldo is het effect € 0.

Compensatie SW-bedrijven
In verband met corona heeft het Rijk in 2021 wederom extra middelen beschikbaar gesteld als compensatie voor omzetverlies bij SW-bedrijven. Arnhem maakt deze bijdrage rechtstreeks over aan het arbeidsontwikkelbedrijf Scalabor. Regionaal en met Scalabor is afgesproken het bedrag voor het eerste halfjaar van 2021 in te zetten voor de kosten voortvloeiend uit de nieuwe afspraken over het werk en de begeleiding voor de sw-medewerkers (verlenging van het aanwijsbesluit) vanaf 2023 en het bedrag voor het derde kwartaal (€ 150.000) weer door te zetten naar Scalabor. Omdat in de begroting nog geen rekening was gehouden met dit bedrag ontstaat er een nadeel op de lasten (binnen het programma Participatie en Armoedebestrijding) en een voordeel op de baten (binnen het programma Bestuur, dienstverlening en financiën). Per saldo is het effect gemeentebreed € 0.

Doorontwikkeling Werk & Inkomen
Er zijn in 2021 meer regisseurs ingezet om het spreken van onze huidige inwoners in de bijstand te versnellen. Vanwege de krappe arbeidsmarkt is het een uitdaging de personele inzet binnen budget op orde te krijgen, onder andere omdat we ook gebruik maken van inhuur. We hebben in 2021 een deel van het totaal beschikbare budget voor de doorontwikkeling van W&I naar voren gehaald. Dit leidt tot €158.000 hogere kosten. Hier staat een hogere onttrekking aan de reserve ter hoogte van hetzelfde bedrag tegenover. Per saldo is het effect €0.

Beleidscapaciteit
In de afgelopen jaren is een onevenwichtigheid ontstaan tussen de formatieve en daadwerkelijk ingezette capaciteit bij het cluster Strategie, beleid en regie (SBR). Het nadelige verschil is in 2021 tijdelijk opgelost in afwachting van een onderzoek waarbij opgaven en bezetting met elkaar in verband en vergeleken met andere gemeenten worden bezien. De incidentele dekking voor beleidscapaciteit is toegerekend naar de verschillende stads- en wijkprogramma’s. Het extra budget dat aldus ter beschikking is gekomen bleek op het programma Participatie en armoedebestrijding niet toereikend te zijn, waardoor er sprake is van per saldo een nadeel van € 218.000.

Hulp aan gedupeerden toeslagenaffaire
Pas laat in het jaar werd duidelijk dat alle kosten voor hulp aan gedupeerden van de toeslagenaffaire werden vergoed door het Rijk.  Daarom is het budget voor deze hulp maar gedeeltelijk opgenomen in de begroting. Dit heeft geleid tot een voordeel op de baten en hogere kosten dan begroot.  
Het normbedrag voor vergoeding van uitvoeringskosten voor het kwijtschelden van gemeentelijke belastingen en openstaande vorderingen Werk en Inkomen ligt hoger dan de Arnhemse kosten die binnen dit programma zijn verantwoord. Een deel van de werkelijke kosten is gemaakt in een ander programma. Dit heeft geleid tot een positief resultaat op dit onderdeel van € 151.000.

Actieplan Werk
We zetten vanuit het Actieplan Werk onder meer in op Arnhemmers die al langer aan de kant staan en die door corona nog moeilijker aan het werk komen. Het gaat dan om extra inspanningen om hen aan het werk te helpen zoals meer begeleiding en langere trajecten. In 2021 hebben we hier meer middelen voor ingezet dan eerder gedacht. Hiermee hebben we het gehele beschikbare budget vanuit het Actieplan Werk dat binnen het programma Participatie en armoedebestrijding beschikbaar was, ingezet en vervalt de eerder voorgestelde budgetoverheveling van € 500.000.

Op het project coronabanen uit het Actieplan Werk is een voordeel gerealiseerd. Deze middelen zijn gepositioneerd binnen het programma Wonen en Leefomgeving. Dit voordeel is ook ingezet voor de extra inzet in 2021 om juist nu mensen meer of langer te ondersteunen richting werk. Per saldo leidt dit tot een nadeel op het Actieplan Werk binnen het programma Participatie en armoedebestrijding van € 371.000. Hier staat een voordeel tegenover bij het programma Wonen en Leefomgeving. Per saldo is het effect € 0.  

Gebundelde uitkering (BUIG)
Op 3 juli 2019 heeft de raad ingestemd met het programmaplan 'Doorbraak naar Werk' en het realistisch en actueel begroten van BUIG (gebundelde uitkering). De Arnhemse prognose en begroting wordt berekend door de landelijke (procentuele) ontwikkeling toe te passen op de realisatie van het voorgaand jaar. Zoals in de raadsbrief 'Gebundelde uitkering (BUIG) 2021 en 2022' van 9 november 2021 gecommuniceerd zagen wij de uitkeringslasten voor Arnhem minder hard stijgen dan de landelijke ontwikkeling. Deze lijn heeft zich voortgezet wat resulteert in een positief saldo van ruim € 1,2 miljoen (ruim € 1,6 miljoen nadeel lasten en € 2,9 miljoen voordeel baten) ten opzichte van het tekort waarmee in de begroting 2021 rekening is gehouden. In 2021 heeft Arnhem daarmee vooralsnog beter gepresteerd dan de door het Rijk verwachte landelijke ontwikkeling. Ten opzichte van het budget heeft Arnhem een tekort van 0,8%. In 2020 was het tekort nog 4,5%. De daadwerkelijke landelijke ontwikkeling, op basis van de landelijke realisatiecijfers over 2021, wordt in de loop van 2022 bekend.

Afwikkeling ESF-subsidie Actieve Inclusie
In 2021 heeft de financiële afwikkeling van de ESF-subsidie Actieve Inclusie plaatsgevonden. De ontvangen subsidie is hoger dan bij de jaarrekening 2020 opgenomen. Dit leidt tot een voordeel op deze subsidie van per saldo € 285.000. Hier staan hogere lasten voor regisseurs Werk & Inkomen tegenover. Per saldo is het effect € 0.