In 2021 is de economie wereldwijd opgeveerd na de forse knauw als gevolg van de beperkende maatregelen van overheden om covid-19 het hoofd te bieden. Het aantrekken van de economie heeft niet geleid tot stijgende rentes op de kapitaalmarkt, wat eigenlijk wel verwacht mocht worden volgens gangbare economische theorieën. Redenen daarvoor waren de grote hoeveelheid beschikbaar kapitaal onder andere als gevolg van opgebouwde pensioenreserves en de opkoopprogramma’s van vooral staatsobligaties door de ECB en de FED. Toch is aan het eind van 2021 en in het begin van 2022 de rente gestegen als reactie op de ineens ongekend hoge inflatie, veroorzaakt door hoge energieprijzen en oplopende vrachtkosten wereldwijd.
Verwacht mag worden dat de rente voorlopig niet zal dalen. De verwachtingen zijn dat de inflatie zal afzwakken, maar door een afbouw van de opkoopprogramma’s van obligaties door de centrale banken zal de toestroom van nieuw kapitaal naar de kapitaalmarkt geleidelijk afnemen (wat zal leiden tot hogere prijzen, dus rente). Tegelijkertijd zullen beleggers een rendement verlangen waarin de inflatie is verwerkt, een inflatie die zich jarenlang rond de 0% heeft begeven en nu op een hoog niveau ligt en voorlopig niet meer zal dalen naar het oude niveau.
In jaarverslag 2020 schreven we nog: “ De rente ligt inmiddels op een hoger niveau dan we in heel 2020 gewend waren en zal uiteindelijk nog wel naar hogere niveaus stijgen, maar het moment waarop de rente daadwerkelijk hoger wordt kan niemand voorspellen .” Eind 2021, begin 2022 heeft de rente een kleine sprong gemaakt en we mogen stellen dat het niet te voorspellen moment zich heeft voorgedaan.
Voor de financieringsfunctie is het zaak om alert te blijven op verdere ontwikkelingen. De gemeente is erbij gebaat activiteiten zo goedkoop mogelijk en toch veilig te kunnen financieren, wat betekent dat we de huidige (nog steeds lage) rente lang in de boeken willen houden door leningen met lange looptijden af te sluiten. Daarnaast is het zaak om een open oog te houden voor de economische en financiële ontwikkelingen. Met een verdere geleidelijke stijging van de rente is in meerjarig kader rekening gehouden. De uitdaging van een eventuele snelle stijging van de rente kan het hoofd geboden worden door bij nieuwe leningen te kiezen voor kortere looptijden (waar een lagere rente bij hoort), waar dan wel een hoger risico aan hangt omdat leningen met een kortere looptijd eerder moeten worden afgelost en geherfinancierd moeten worden met nieuwe leningen tegen het dan geldende rentepercentage, een percentage dat we nu nog niet kennen.