Positie inwoners met een beperking versterken

Als koplopergemeente VN-verdrag Handicap hebben we ons de opdracht gegeven om passende maatregelen te nemen, zodat personen met een beperking zo zelfstandig en onafhankelijk mogelijk kunnen leven. De Arnhemse Standaard Toegankelijkheid is hiervoor een belangrijk instrument. Uiteraard voeren we aanpassingen en inrichting uit in nauwe samenspraak met belanghebbenden en ervaringsdeskundigen (onder wie het Arnhems Platform Chronisch Zieken en Gehandicapten).

Implementatie van de Arnhemse Standaard Toegankelijkheid (AST) loopt, in samenwerking met het Arnhems platform chronisch zieken en gehandicapten (Apcg). Er is een handboek openbare ruimte ontwikkeld. Dit wordt gebruikt bij inrichting en beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Het gemeentelijk vastgoed voldoet bij renovatie en vernieuwing aan de AST. Daarnaast streven wij ernaar, dat van de bestaande gemeentelijke panden er dit jaar vijf extra gaan voldoen aan de AST. In aanvulling op wat al is gerealiseerd: zie de raadsbrief van oktober 2020 met de voortgang van de invoering van de AST.

De Monitor VN-verdrag Handicap (VNG) is uitgevoerd en er zijn verdiepende interviews gevoerd met inwoners met een beperking. De uitkomsten gebruiken we voor het opstellen van een gemeente brede inclusieagenda VN-gedrag Handicap. Voor deze agenda is een klankbordgroep ingericht met inwoners, onder wie ervaringsdeskundigen. Ook organiseren wij dit najaar vier themabijeenkomsten samen met inwoners, organisaties en vertegenwoordiging vanuit de gemeente. De bijeenkomsten zijn fysiek, wat aansluit bij de voorkeur van de betrokkenen. De thema's zijn: 'zorg en welzijn', 'wonen en buurt', 'leren en ontwikkelen' en 'werk en inkomen'. De meerjarige Inclusieagenda VN-verdrag Handicap is eind 2021 gereed.

Enkele andere voorbeelden van wat er in 2021 is/wordt opgepakt:

• Voor de toegankelijkheid van de stembureaus in 2021 is afstemming geweest tussen team Inclusie, bureau Verkiezingen en het Apcg. Het verloop tijdens de verkiezingen van 2021 wordt geëvalueerd en de uitkomsten daarvan gebruiken we voor de voorbereiding van de raadsverkiezingen 2022.
• In januari 2021 is in samenwerking met organisatie HogeNood gestart met een verdubbeling van het aantal semiopenbare toiletten eind 2021 en de vindbaarheid ervan via de HogeNoodApp. Er is daarvoor een plan van aanpak opgesteld en dat wordt nu uitgevoerd in samenwerking met het Apcg. Deze uitvoering loopt door tot in 2022.
• Deelname aan de Week van de Toegankelijkheid van 4-8 oktober 2021.

In 2021 is een klankbordgroep VN-verdrag gestart met onder andere ervaringsdeskundige inwoners. De belangenplatforms Arnhems platform chronisch zieken en gehandicapten (Apcg) en Bijzonder in Arnhem zijn hier bij aangesloten.
In het najaar hebben er vier kleinschalige fysieke themabijeenkomsten plaatsgevonden met inwoners, organisaties en vertegenwoordiging vanuit de gemeente. De thema's waren: ondersteuning (zorg en welzijn), wonen en buurt, onderwijs (leren en ontwikkelen) en werk en inkomen. De bijeenkomst over wonen en buurt hebben we gezamenlijk met het Apcg georganiseerd. Tijdens de bijenkomsten is een toekomstvisie op het thema geformuleerd, zijn knelpunten opgehaald, mooie voorbeelden genoemd en agendapunten aangegeven.  
Vanuit alle input (monitor, interviews, themabijeenkomsten) is de Arnhemse inclusieagenda VN-verdrag Handicap opgesteld. In november is de agenda gepresenteerd, in samenwerking met de belangenplatforms. De uitzending was met zowel gebarentolken als een schrijftolk en ondertitelde video’s voor iedereen toegankelijk en te volgen. We hebben een start gemaakt met inclusieve beelden: foto’s van inwoners met een beperking in hun maatschappelijke rol.

Arnhemse Standaard Toegankelijkheid
Implementatie van de Arnhemse Standaard Toegankelijkheid (AST) gebeurt in samenwerking met het Apcg. Het handboek toegankelijke openbare ruimte wordt gebruikt bij inrichting en beheer en onderhoud van de openbare ruimte. In het handboek zijn ook ‘hoofdlooproutes’ beschreven. Dit zijn veelgebruikte routes tot belangrijke voorzieningen in de stad. In 2021 zijn afspraken gemaakt met het Apcg voor het schouwen van een aantal hoofdlooproutes waaronder die in Malburgen. Bij de aanleg van koele routes in de stad, wordt ook rekening gehouden met deze hoofdlooproutes. Het gemeentelijk vastgoed moet voldoen aan de AST. Bij de planning, realisatie en aanbesteding van gemeentelijke nieuwbouwprojecten en bij renovaties is de AST een standaardonderdeel van het Programma van Eisen. Voor elke processtap van idee tot en met evaluatie laten we een ervaringsdeskundige (via het Apcg) meekijken. Er zijn vijf gemeentelijke panden geschouwd door het Apcg om een begin te maken met het voldoen aan de AST-normen.

Toegankelijk stemmen
Het verloop tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 is door team Inclusie, bureau Verkiezingen en het Apcg op toegankelijkheid geëvalueerd. De uitkomsten zijn gebruikt voor de voorbereiding van de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022.
Naast dat we dan zorgen voor de toegankelijkheid van de stembureaus, hebben we de volgende voorzieningen ingericht:

• de ‘stemmal met soundbox’ voor Arnhemmers met een visuele beperking (op twee locaties);
• een gebarentalig stembureau, dat is een stembureau waar één of twee mensen gebarentaal beheersen om dove kiezers wegwijs te maken;
• een proefstemlokaal op het stadhuis, in de periode vóór de verkiezingen, waar inwoners praktische uitleg krijgen over het stemproces.

Semiopenbare toiletten
In januari 2021 is in samenwerking met organisatie HogeNood gestart om het beschikbare aantal semiopenbare toiletten te verdubbelen en de vindbaarheid ervan te vergroten via de HogeNoodApp. Vanaf november 2021 hebben we het Apcg gevraagd hier extra op in te zetten. Dit loopt door tot in 2022

Inclusieve speeltuinen
Het is belangrijk dat kinderen met en zonder beperking samen kunnen spelen en zo samen opgroeien. Niet alle speeltuinen, toestellen en activiteiten voor kinderen zijn al toegankelijk. Ouders en kinderen met een beperking hebben ook niet altijd het gevoel dat ze welkom zijn.
We zijn in 2021 gestart met een proef om de speeltuinen inclusief te maken. Dit doen wij in samenwerking met de betreffende wijk/buurt, ervaringsdeskundigen, Bijzonder in Arnhem en het Apcg. Het uiteindelijke doel is dat kinderen in hun eigen wijk samen kunnen spelen.
Afdeling Openbare ruimte ontwikkelt normen voor de inrichting van inclusieve speeltuinen aan de hand van deze pilot.

Algemene Subsidieverordening
In de Algemene Subsidieverordening Arnhem (ASV) zijn definities van diversiteit en inclusie opgenomen. Het college kan de subsidieontvangers verplichtingen opleggen om hier invulling aan te geven. Bijvoorbeeld aan de toegankelijkheid van gesubsidieerde activiteiten voor mensen met een beperking.

Week van de Toegankelijkheid van 4-8 oktober 2021
Een van de activiteiten, in samenwerking met belangenplatform Bijzonder in Arnhem, was de filmvertoning ‘Crip Camp’ in Focus. Deze film, over de emancipatie- en rechtenbeweging van mensen met een beperking, werd bezocht door inwoners en gemeenteambtenaren. In een nabespreking zijn de parallellen met Nederland en Arnhem besproken.